Faryzeusz i celnik (Łk 18,9-14)

I. Lectio – czytanie i zrozumienie Pisma

Po modlitwie i przyzwaniu Ducha Świętego przeczytajmy tekst, aby jak najlepiej go poznać i zrozumieć. Czytamy i poznajemy tekst.

Izrael w czasach Jezusa

Aby zrozumieć pełniej sens Łukaszowej przypowieści – by zrozumieć przyczynę przywołania postaci faryzeusza i celnika, warto najpierw krótko naszkicować tło historyczne i religijne Izraela.

W 63 r. przed Chr. Pompejusz podporządkował Rzymowi zarówno stolicę – Jerozolimę, jak i całą Judeę. Rzymianom służył najpierw Idumejczyk, ojciec Heroda Wielkiego – Antypater, zaś po jego śmierci w 43 roku przed Chr., krajem władał jego syn – Herod Wielki. Po śmierci Heroda Wielkiego (ok. 5/4 r. przed Chr.) na terenach żydowskiej części Palestyny zapanował zamęt polityczny. Przed decyzją Rzymu odnośnie dalszych losów Izraela doszło do rozruchów, którym położył krwawy kres syryjski legat Warus. Później nastąpił podział królestwa Heroda między Jego synów. Pierwszy z nich – Archelaos objął w spadku Judeę, Samarię i Idumeę (od 4 r. przed Chr. do 6 r. po Chr.)[1]. Był okrutnym władcą. Liczne delegacje Żydów i Samarytan często zdążały do władz w Rzymie ze skargami. W końcu cesarz wezwał tetrarchę do Rzymu. Pozbawiony władzy nad Judeą, Archelaos został skazany na banicję do Wienny. Od tego czasu Judea i Samaria zostały podporządkowane rzymskiemu prokuratorowi. Nie miał on co prawda bezpośredniego wpływu na sprawy czysto żydowskie (tzn. religijne), niemniej był odpowiedzialny za zewnętrzny porządek[2].