Faryzeusz i celnik (Łk 18,9-14)

Faryzeusze

Faryzeusze jako stronnictwo, cieszyło się sympatią ludu. Faryzeusz z przypowieści tak naprawdę nie jest negatywnym wyjątkiem. Prowadził przecież nienaganny styl życia. Przypowieść pokazuje go jako wyjątkową postać nie tyle ze względu na to, czego nie czyni, ale nade wszystko ze względu na to, co czynił. Taki wyjątkowo pozytywny obraz jest konieczny dla kontrastu z celnikiem, który zalicza się do kategorii największych grzeszników.

Być może sam faryzeusz niejednokrotnie padł ofiarą zachłanności celników. Celnik z przypowieści Łukaszowej jest przykładem złego i grzesznego człowieka. I wszyscy – również słuchacze słów Jezusa oraz adresaci przypowieści Łukasza zgadzali się z taką opinią.

Faryzeusz z przypowieści jest wyjątkową postacią. Charakterystyczną cechą faryzeuszy była szczególna gorliwość w zachowywaniu Prawa. W praktyce prowadziło to do czynienia więcej, niż samo Prawo nakazywało. Faryzeusz chcieli bowiem mieć pewność, że dane przykazanie wypełniło się właściwie. Faryzeusz z przypowieści unikał życia niemoralnego oraz doskonale wypełniał praktyki religijne. Nie można mu zarzucić żadnych ciężkich wykroczeń: nie jest zdziercą, nie dopuszcza się niesprawiedliwości, nie jest cudzołożnikiem. Z pewnością nie dopuszczał się i mniejszych przewinień. O tych nie wspomina, ponieważ punktem odniesienia są wielcy grzesznicy, jak celnik, a tym wyrzuca najcięższe wykroczenia. Faryzeusz na pewno był świadom swych drobnych ułomności. W konfrontacji z innymi wypada jednak znacznie lepiej. Niewątpliwie zalicza się do elity moralnej społeczeństwa. Być może mógł znaleźć jakieś drobne uchybienia, jednak – jak inni faryzeusze – wierzył głęboko, że wypełniane przez niego Prawo, zakrywało jego możliwe drobne uchybienia.