Miasto Boże

W jaki sposób Jerozolima stała się stolicą i świętym miastem Izraela?

Miasto to było prawdopodobnie zamieszkałe już w IV tysiącleciu przed Chr. Wprost wspominane jest przez teksty egipskie z XIX w. przed Chr. (jako Uruszalimum) oraz „Listy z Tel-el-Amarna” – akadyjskie dokumenty z XIV w. przed Chr. (jako Uruszalim). Etymologicznie nazwa ta znaczy tyle co: „Miasto boga Szalima”. Najstarszą biblijną wzmianką o tym mieście jest prawdopodobnie epizod z życia Abrama opisujący spotkanie patriarchy z Melchizedekiem – „królem Szalemu” oraz „kapłanem Boga Najwyższego” (Rdz 14,18-20). Z lektury tekstów biblijnych dowiadujemy się jednak, że to pierwotne znaczenie albo poszło w zapomnienie na przestrzeni wieków, albo też zostało świadomie zastąpione przez nowe Jeruszalajim – „Miasto Pokoju” (por. np. Jr 4,10; Ez 13,16; Hbr 7,2). Począwszy od I w. przed Chr. Nazwa ta była coraz bardziej upodabniana do języka greckiego. Z Ierousalem powstała Hierosolyma. Z kolei pierwsza sylaba tej nazwy szybko sprawiła, że zaczęto zamiast Hierosolyma czytać Hieropolis czyli „Święte Miasto”. Nazwa taka znalazła również potwierdzenie w wydarzeniach, które rozegrały się w Jerozolimie za panowania pierwszych władców Izraela.

Do czasu zdobycia Ziemi Obiecanej przez plemiona izraelskie pod wodzą Jozuego Jerozolimę zamieszkiwali Amoryci (por. Joz 10). Następnie miasto przeszło w ręce Jebusytów, którzy na przełomie XII i XI w. przed Chr. – a więc w czasach sędziów – tworzyli enklawę na terenach zasiedlonych przez Izraelitów. Stąd też alternatywną nazwą Jerozolimy jest Jebus (Joz 18,28; Sdz 19,10; 2 Sm 5,7). Twierdza Jebusytów na wzgórzu Ofel była silnie ufortyfikowana, tak iż zadufani w sobie mieszkańcy wołali z murów obronnych do stojącego u bram i usiłującego zdobyć miasto Dawida: „Nie wejdziesz tutaj, lecz odepchną cię ślepi i kulawi!” (2 Sm 5,6b). Mimo dogodnego położenia geograficznego (otoczenie przez głębokie wąwozy) oraz licznych umocnień (grube i wysokie mury) miasto zostało zdobyte przez Joaba – dowódcę wojsk Dawida (1 Krn 11,4-7; por. 2 Sm 5,6-9) – i stało się stolicą jego królestwa. Uczyniwszy z Jerozolimy stolicę zjednoczonego królestwa (2 Sm 5), Dawid nadał jej rangę centralnego sanktuarium sprowadzając do niej Arkę Przymierza (2 Sm 6) oraz budując ołtarz w miejscu objawienia się Anioła Jahwe (2 Sm 24). Tym samym Dawid ustanowił Jerozolimę nie tylko swoją królewską siedzibą – nadając jej miano „Miasta Dawidowego” (por. 2 Sm 5,7) – ale także siedzibą Jahwe jako Króla (por. Ps 78,68; 132,13-18). Dopełnieniem tych dzieł i ich ukoronowaniem było wybudowanie przez jego syna i następcę na tronie – Salomona – wspaniałej świątyni i jej uroczysta konsekracja (1 Krl 6 – 8).