Modlitwy (jeszcze) nie świętych

Krótkie modlitwy

Już na kartach Nowego Testamentu pojawiają się krótkie wezwania o charakterze modlitwy.  Jedną z nich jest hebrajskie maranatha, co oznacza „Przyjdź, Panie!". Warto zwrócić uwagę, że naszymi modlitwami mogą się stać także prośby, wyznania i akty wiary wypowiadane w różnych okolicznościach przez tych, którzy spotykali Jezusa lub wyznawali wiarę w Bożą wszechmoc i opatrzność:

„Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham” (J 21,17).

„Wierzę, zaradź memu niedowiarstwu” (Mk 9,24).

„Jezu, Synu Dawida, ulituj się nade mną” (Mk 10,47).

„U Boga wszystko jest możliwe” (Mt 19,26).

Te krótkie wezwania możemy przechowywać jak strzały w kołczanie i kierować je w różnych sytuacjach życiowych do Boga. Mają one charakter krótkich modlitw, które teologia duchowości określa aktami strzelistymi. Taki charakter mogą mieć także niektóre wersety psalmów:

„Racz mnie wybawić, o Boże; Panie pospiesz mi na pomoc” (Ps 70,1).

„Daj mi poznać drogi Twoje, Panie” (Ps 25,4).

„Stwórz, o Boże we mnie serce czyste” (Ps 51,12).

„Ciebie pragnie moja dusza” (Ps 63,2).

Również z liturgii możemy zaczerpnąć formuły, które pozwolą nam wyrazić naszą adorację, wysławianie, skruchę lub błaganie[23].

Najbardziej znaną i prawdopodobnie najczęściej powtarzaną krótką modlitwą jest – wspominana już wyżej – modlitwa wiążąca się z misją św. Faustyny Kowalskiej: „Jezu, ufam Tobie”.

Modlitwa Jezusowa

Modlitwa Jezusowa, zwana też modlitwą serca, to jedno proste zdanie, powtarzane wiele razy w rytmie oddechu: „Panie Jezus Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem”[24]. W Katechizmie Kościoła Katolickiego czytamy: „Usilna prośba niewidomych: «Ulituj się nad nami, Synu Dawida!» (Mt 9,27) lub «Jezusie, Synu Dawida, 2667 ulituj się nade mną!» (Mk 10,48), została przejęta w tradycji Modlitwy Jezusowej: «Panie, Jezu Chryste, Synu Boga, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem!»”[25].

Modlitwa Jezusowa, wywodząca się od Ojców Pustyni z IV wieku, jest szeroko praktykowana we wschodnim chrześcijaństwie. Jej najgłębszym źródłem jest zachęta Jezusa, by zawsze się modlić i nie ustawać (por. Łk 18,1; por. także: 1 Tes 5,17). „Uprawianie tej formy modlitwy – pisze benedyktyn Placyd Galiński – powinno być absolutnie połączone z autentyczną pracą nad sobą, z dążeniem do całkowitej czystości sumienia strzeżonej przez odpowiednią ascezę. […] …a podjęcie jej powinno się odbywać pod kontrolą jakiegoś doświadczonego ojca duchownego”[26].

Modlitwa, o której mówimy jest modlitwą grzesznika, który prosi Jezusa, Pana i Syna Bożego, o zmiłowanie, o miłosierdzie. Wzrok, myśli i serce modlącego się w ten sposób człowieka skupiają się na osobie Jezusa. On jest absolutnym centrum. Przypomina nam o tym także Katechizm Kościoła Katolickiego: „Imię Jezus 2667-2668 znajduje się w centrum modlitwy chrześcijańskiej. Wszystkie 2676 modlitwy liturgiczne kończą się formułą: «Przez naszego Pana Jezusa Chrystusa». Punktem kulminacyjnym modlitwy «Zdrowaś Maryjo» są słowa: «i błogosławiony owoc żywota Twojego, Jezus». Wschodnia modlitwa serca nazywana «modlitwą Jezusową», mówi: «Panie, Jezu Chryste, Synu Boga żywego, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem». Wielu chrześcijan umiera, jak św. Joanna d’Arc, z imieniem «Jezus» na ustach”[27].

Modlitwy w ciągu dnia

Anioł Pański

Modlitwę Anioł Pański, zgodnie z tradycją Kościoła odmawiamy trzy razy w ciągu dnia, aby uczcić największe wydarzenie w historii zbawienia, wcielenie Syna Bożego. Zazwyczaj towarzyszy tej modlitwie bicie dzwonów.

Ale modlitwa ta, zwłaszcza odmawiana w południe, może mieć jeszcze inne znaczenie. Połowa dnia, to czas, gdy pojawia się także zmęczenie związane z codziennymi zajęciami i pracą. Wtedy, przerywając na chwilę nasze zajęcia, możemy odnowić słabnące siły poprzez modlitwę[28].

Błogosławieństwo chleba

Błogosławieństwo chleba albo pokarmów przed posiłkiem oraz modlitwa dziękczynienia po posiłku sprawiają, że nasze odżywianie się, zwyczajna potrzeba wszystkich istot żyjących, staje się «sakramentem» Bożej dobroci i hojności. W ten sposób odżywianie się staje się świętą czynnością, a rodzinny stół staje się ołtarzem.

Istnieje wiele modlitw przed i po posiłku, którymi możemy się posłużyć. Możemy też ułożyć własną modlitwę[29]. Najczęściej spotykana modlitwa przed posiłkiem brzmi: „Pobłogosław, Panie Boże, nas i te dary, które z Twej dobroci spożywać będziemy. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen”. Najpopularniejsza modlitwa po posiłku jest podobna: „Dziękujemy Ci, Panie Boże, za te dary, które z Twojej dobroci spożywaliśmy. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen”.

Modlitwa do Matki Bożej Dobrej Drogi

Także modlitwa ułożona przez papieża Piusa XII do Matki Bożej Dobrej Drogi, może stać się modlitwą odmawianą wiele razy w ciągu dnia. Znam osoby, które tymi słowami się modlą, na przykład, gdy wychodzą z domu, lub gdy rozpoczynają podróż samochodem. Ta piękna, stosunkowo krótka modlitwa ma prowadzić przez drogi tej ziemi do niebieskiej ojczyzny i spotkania z Jezusem.

„O Maryjo słodka,

Matko nasza w niebie!

Prowadź nasze kroki

po drodze życia,

jakże często stromej

i pełnej wyboi.

A u kresu drogi

bądź nam niebios bramą

i błogosławiony

owoc Twego łona

ukaż nam Jezusa.

Amen”[30].

Modlitwa nabożeństwa Drogi Krzyżowej

Pobożność pasyjna jest jednym w ważnych rysów pobożności chrześcijańskiej. Zna ona wiele form i zachwyca swoim bogactwem i głębią wyrazu. Jedną z najbardziej znanych jej form jest nabożeństwo Drogi Krzyżowej. Zazwyczaj praktykowane w naszych wspólnotach w kolejne piątki Wielkiego Postu, wyszło w ostatnich latach także na ulice naszych miast, a nawet znalazło swój nowy wyraz w praktyce tzw. „Ekstremalnej Drogi Krzyżowej”. Praktykowana w Wielkim Poście pobożność pasyjna, w indywidualnych przypadkach rozszerza się na piątki całego roku[31], a nawet na wszystkie dni, czy to w formie pełnej-medytacyjnej, czy też w formie skróconej, gdy każdego dnia medytuje się przez kilkanaście minut kolejną stację drogi krzyżowej Pana Jezusa. Jest ich, jak wiemy, czternaście, a ich ostateczna treść i kolejność zostały określone w XVIII wieku[32]. W tym miejscu chcemy przybliżyć mało, albo zupełnie nieznaną formę tego nabożeństwa. Po raz pierwszy w tej formie została odprawiona z udziałem Ojca Świętego Jana Pawła II w Wielki Piątek 1991 roku w Koloseum. Liczy również czternaście stacji, a mają one swe oparcie w ewangelicznych opisach Męki Pańskiej. W tej formie Drogi Krzyżowej – ulubionej przez niektórych czcicieli Pasji Jezusa Chrystusa – mamy więc następujące stacje:

Stacja I: Jezus w Ogrodzie Oliwnym

Stacja II: Jezus zdradzony przez Judasza i aresztowany

Stacja III: Jezus skazany przez Sanhedryn

Stacja IV: Zaparcie się Piotra

Stacja V: Jezus sądzony przez Piłata

Stacja VI: Jezus ubiczowany i ukoronowany cierniem

Stacja VII: Włożenie krzyża na ramiona Jezusa

Stacja VIII: Cyrenejczyk pomaga nieść krzyż

Stacja IX: Jezus spotyka niewiasty Jerozolimskie

Stacja X: Ukrzyżowanie Jezusa

Stacja XI: Jezus przyrzeka Królestwo dobremu łotrowi

Stacja XII: Matka i uczeń

Stacja XIII: Jezus umiera na krzyżu

Stacja XIV: Jezus złożony do grobu[33].