Introdukcja wśród nauk biblijnych

Podział ksiąg Pisma Świętego

Pismo Święte składa się z dwóch głównych części: Starego Testamentu, który powstał przed przyjściem Chrystusa oraz ksiąg Nowego Testamentu napisanych po Wniebowstąpieniu Pańskim i obejmującym pisma chrześcijańskie.

Według Wulgaty (wydanie Biblii sykstyńsko-klementyńskiej z 1592 r.) Stary Testament zawiera 46 ksiąg. Niektórzy jednak wydawcy oddzielają List Jeremiasza (Ba 6) i uzyskują wtedy liczbę 47 ksiąg Starego Testamentu. Jeżeli zaś do księgi Jeremiasza zostaną włączone Księga Lamentacji i Księga Barucha, jak to czynił św. Augustyn, to Stary Testament liczy 44 księgi. W tradycji katolickiej jest zwykło przyjmować się, iż Stary Testament liczy 46 ksiąg, zaś Nowy Testament zawiera 27 ksiąg. Pismo Święte liczy zatem 73 natchnionych i kanonicznych ksiąg[2].

Stary Testament

Podział judaistyczny Starego Testamentu

Zasadniczo w tamach Biblii Hebrajskiej Żydzi wyróżniają trzy czy części: Prawo – hebr. Tora (5 ksiąg), Proroków – hebr. Nebiim (21 ksiąg) i Pisma – hebr. Ketubim (13 ksiąg). Biblia Hebrajska jest określana często mianem „Tanak”[3] (akronim powstały od pierwszych liter Tora, Nebiim, Ketubim). Zawiera 39 ksiąg kanonicznych. 7 ksiąg obecnych w kanonie katolickim judaizm uznaje za niekanoniczne[4]. Babilońska szkoła żydowska wyliczała 24 księgi, ponieważ łączyła w jedną księgę dwie Księgi Samuela, dwie Księgi Królewskie, dwie Księgi Kronik, Księgę Ezdrasza i Księgę Nehemiasza oraz 12 ksiąg proroków mniejszych. Żydzi palestyńscy zmniejszali jeszcze tę liczbę do 22 włączając Księgę Rut do Księgi Sędziów, a Lamentacje do Księgi Jeremiasza. W ten sposób Ksiąg Świętych było tyle, ile liter w alfabecie hebrajskim.

Biblia Hebrajska:

Torah – Prawo:

- Księga Rodzaju,

- Księga Wyjścia,

- Księga Kapłańska,

- Księga Liczb,

- Księga Powtórzonego Prawa.

Powyższe nazwy pochodzą z greckiego tłumaczenia Septuaginty i za pośrednictwem tłumaczenia Wulgaty przeszły do języków współczesnych. Żydzi dla określenia pierwszych – najważniejszych dla nich ksiąg – używali pierwszych słów poszczególnych ksiąg. Stąd też Księga Rodzaju nazywana jest Bereshit, gdyż rozpoczyna się od wyrażenia: „Na początku (Bereshit) Bóg stworzył niebo i ziemię”. Księgę Wyjścia nazywa się Shemot, gdyż rozpoczyna się ona od słów: „Dnia oto imiona (Welle Shemot) synów Izraela”. Księga Kapłańska nazywana jest Wayyiqra, gdyż rozpoczyna się do słów: „Pan wezwał (Wayyiqra) Mojżesza i przemówił do niego”. Księga Liczb nazywana jest Debarim, gdyż jej początek brzmi: „Tymi (Elle haddebarim) sowami przemawiał Mojżesz do całego Izraela”. Ze względu na przypisywanie tych ksiąg Mojżeszowi, pisma te bywają określane mianem Ksiąg Mojżeszowych.

Nebi’im – Prorocy – teksty te obejmują w Biblii Hebrajskiej trzy grupy ksiąg:

- prorocy wcześniejsi:

- Księga Jozuego,

- Księga Sędziów,

- Pierwsza i Druga Księga Samuela,

- Pierwsza i Druga Księga Królów.

- prorocy późniejsi:

- Księga Izajasza,

- Księga Jeremiasza,

- Księga Ezechiela,

-prorocy mniejsi

- Księga Ozeasza,

- Księga Joela,

- Księga Amosa,

- Księga Abdiasza,

- Księga Jonasza,

- Księga Micheasza,

- Księga Nahuma,

- Księga Habakuka,

- Księga Sofoniasza,

- Księga Aggeusza,

- Księga Zachariasza,

- Księga Malachiasza.

Ketubim – Pisma:

- pisma wielkie (poetyckie) (ketubim gedolim):

- Księga Psalmów,

- Księga Hioba,

- Księga Przysłów.

- pięć zwojów (hamesz megillot):

- Księga Rut,

- Księga Pieśni nad Pieśniami,

- Księga Koheleta,

- Lamentacje,

- Księga Estery.

Księgi te czytano w synagodze w doroczne uroczystości: Paschy (Księga Pieśni nad Pieśniami), Tygodni (Księga Rut), rocznicę zniszczenia Jerozolimy w 586 r. (Lamentacje), Namiotów (Księga Koheleta), Purim (Księga Estery).

- pozostałe księgi:

- Księga Daniela, Księga Ezdrasza-Nehemiasza (w starożytności stanowiły jedną księgę),

- Pierwsza i Druga Księga Kronik.

Włączenie ksiąg historycznych od Księgi Jozuego do Drugiej Księgi Królewskiej do grupy proroków wcześniejszych wydaje się opierać na przekonaniu, że również i te księgi zostały sporządzone przez ludzi obdarzonych darem proroctwa.

W „kanonie żydowskim” na końcu Biblii Hebrajskiej znajdują się Księgi Kronik. Świadectwo ułożenia Biblii Hebrajskiej od Księgi Rodzaju do Drugiej Księgi Kronik, obecne jest w wypowiedzi Jezusa: „Tak spadnie na was wszystka krew niewinna, przelana na ziemi, począwszy od krwi Abla sprawiedliwego aż do krwi Zachariasza, syna Barachiasza, którego zamordowaliście między przybytkiem a ołtarzem” (Mt 23,35). Cała historia Starego Testamentu od pierwszej księgi aż do ostatniej jest przez Mistrza z Nazaretu ukazana jako świadectwo „niewinnej krwi” (Rdz 4,8 – 2 Krl 24,20-22). Umiejscowienie Księgi Kronik na końcu Biblii może być śladem zamiaru ukazania Biblii jako księgi opowiadającej historię człowieka począwszy od stworzenia aż po uwięzienie a potem uwolnienie oraz powrót do Jerozolimy (538 r. p.n.e.).