Introdukcja wśród nauk biblijnych
Nauki biblijne to zespół dyscyplin naukowych, które zajmują się wszechstronnym badaniem Biblii.
ks. Zbigniew Wielgosz /Foto Gość
Obowiązujące skróty nazw ksiąg (w nawiasach zostały podane stare nazwy, które można spotkać w starszych opracowaniach):
Stary Testament
Księga Rodzaju Rdz (I Mojż.)
Księga Wyjścia Wj (II Mojż.)
Księga Kapłańska Kpł (III Mojż., Kapł.)
Księga Liczb Lb (IV Mojż., Licz.)
Księga Powtórzonego Prawa Pwt (V Mojż., Dt., Powt.)
Księga Jozuego Joz
Księga Sędziów Sdz (Sędz.)
Księga Rut Rt
Pierwsza Księga Samuela 1 Sm
Druga Księga Samuela 2 Sm
Pierwsza Księga Królewska 1 Krl
Druga Księga Królewska 2 Krl
Pierwsza Księga Kronik 1 Krn
Druga Księga Kronik 2 Krn
Księga Ezdrasza Ezd (Ezdr., I Ezd)
Księga Nehemiasza Ne (Neh., II Ezd.)
Księga Tobiasza Tb (Tob.)
Księga Judyty Jdt
Księga Estery Est
Pierwsza Księga Machabejska 1 Mch (I Mach)
Druga Księga Machabejska 2 Mch (II Mach)
Księga Hioba Hi (Hiob, Job)
Księga Psalmów Ps
Księga Przysłów Prz (Przyp.)
Księga Koheleta (Eklezjastesa) Koh (Ekl., Kazn.)
Pieśń nad pieśniami Pnp
Księga Mądrości Mdr (Mądr.)
Księga Syracha (Eklezjastyk) Syr (Ekls.)
Księga Izajasza Iz
Księga Jeremiasza Jr (Jer.)
Lamentacje (Treny) Lm (Lam., Treny)
Księga Barucha Ba (Bar.)
Księga Ezechiela Ez
Księga Daniela Dn
Księga Ozeasza Oz
Księga Joela Jl (Joel)
Księga Amosa Am
Księga Abdiasza Ab (Abd)
Księga Jonasza Jon
Księga Micheasza Mi (Mich.)
Księga Nahuma Na (Nah)
Księga Habakuka Ha (Hab)
Księga Sofoniasza So (Sof)
Księga Aggeusza Ag
Księga Zachariasza Za (Zach)
Księga Malachiasza Ml (Mal)
Nowy Testament
Ewangelia wg św. Mateusza Mt (Mat.)
Ewangelia wg św. Marka Mk (Mar.)
Ewangelia wg św. Łukasza Łk (Łuk)
Ewangelia wg św. Jana J (Jan)
Dzieje Apostolskie Dz (Dz.Ap.)
List do Rzymian Rz (Rzym)
Pierwszy List do Koryntian 1 Kor
Drugi List do Koryntian 2 Kor
List do Galatów Ga (Gal)
List do Efezjan Ef (Efez)
List do Filipian Flp (Fil)
List do Kolosan Kol
Pierwszy List do Tesaloniczan 1 Tes
Drugi List do Tesaloniczan 2 Tes
Pierwszy List do Tymoteusza 1 Tm (1 Tym)
Drugi List do Tymoteusza 2 Tm (2 Tym)
List do Tytusa Tt (Tyt)
List do Filomena Flm (Filem)
List do Hebrajczyków Hbr (Hebr)
List św. Jakuba Jk (Jak)
Pierwszy List św. Piotra 1 P (1 Piotra)
Drugi List św. Piotra 2 P (2 Piotra)
Pierwszy List św. Jana 1 J (1 Jana)
Drugi List św. Jana 2 J (2 Jana)
Trzeci List św. Jana 3 J (3 Jana)
List Judy Jud
Apokalipsa św. Jana Ap (Apok., Obj)
[1] Kreśląc zasady metody teologicznej komentatorzy wskazują, iż teolog winien słuchać Pisma Świętego a także tradycji i Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Właściwa metoda teologiczna winna także uwzględniać wiele źródeł, norm i wyzwań konkretnych czasów i wydarzeń. Zob. J. Wicks, Wprowadzenie do metody teologicznej, Kraków 1995, s. 38.
[2] Zob. T. Hanelt, Wstęp oglny do Pisma Świętego, Gniezno 1999, s. 15-20; Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, red. W. Chrostowski, Warszawa 2001, s. 177.
[3] Niejednokrotnie Żydzi nazywają także Biblię „Mikra”, co w języku aramejskim oznacza czytanie i wskazuje jak posługiwano się Biblią podczas liturgii nabożeństw.
[4] Za księgi deuterokanoniczne (lub wtórnokanoniczne) żydzi uznają: Księgę Judyty, Księgę Tobiasza, Pierwsza i Druga Księga Machabejska, Księga Mądrości, Księga Syracha oraz Księga Barucha. Są to księgi które zostały odrzucone, gdyż według Żydów nie zostały napisane w języku dla izraelitów świętym (hebrajskim) i nie powstały na Ziemi Świętej Izraela. Do kanonu chrześcijańskiego weszły one za pośrednictem greckiego tłumaczenia Biblii Hebrajskiej zwanego Septuagintą (LXX).
[5] Niektóre księgi nosiły dawniej inną nazwę. Księgi Pięcioksięgu Mojżeszowego nazywano pięcioma księgami Mojżesza. Księgi Samuela i Księgi Królewskie zwano czterema księgami Królewskimi. Księgi Kronik nosiły nazwę Paralipomenon, a księga Powtórzonego Prawa nazywano Deuteronomium.
[6] Zob. J. Homerski, Kanon Ksiąg Świętych, w: Wstęp ogólny do Pisma Świętego, red. J. Szlaga, Poznań-Warszawa 1986, s. 71-72.
[7] Miszna, to pochodzący z II/III wieku po Chrystusie pierwszy spisany zbiór żydowskiego prawa zawierający tradycje ustną – tzw. „ustna Tora”. Według Talmudu łączna liczba wersetów Tory wynosi 5888. Środkiem zaś jej jest Kpł 27,40. Autorzy Talmudu w ten sposób dbali o wierność w przekazie tekstu biblijnego.
[8] Zob. J. Homerski, Wstęp ogólny do Pisma świętego, Warszawa-Poznań 1973, s. 4.
[9] Zob. J. Szlaga, Wprowadzenie, w: Wstęp ogólny do Pisma Świętego, s. 14.
