Tarnowski

Najnowsze Wydania

GN 51/2024 Dokument:(9084636,Po drugiej stronie. Bóg i człowiek)
GN 50/2024 Dokument:(9076458,Bądź zdrów, lecz nie śpiewaj!)
Historia Kościoła 1(7)/2025 Dokument:(9072365,Kościół nie potrzebuje lukrowanej narracji o swojej historii. O liście papieża i nowym numerze „Historii Kościoła”)
GN 49/2024 Dokument:(9068896,Miłość, śmierć i cuda)
GN 48/2024 Dokument:(9060601,Hologram w konfesjonale)

Introdukcja wśród nauk biblijnych

Nauki biblijne to zespół dyscyplin naukowych, które zajmują się wszechstronnym badaniem Biblii.

Muszyńskie Ogrody Biblijne - wąż miedziany oraz syn marnotrawny, czyli Stary i Nowy Testament w pigułce.
ks. Zbigniew Wielgosz /Foto Gość

Obowiązujące skróty nazw ksiąg (w nawiasach zostały podane stare nazwy, które można spotkać w starszych opracowaniach):

Stary Testament

Księga Rodzaju Rdz (I Mojż.)

Księga Wyjścia Wj (II Mojż.)

Księga Kapłańska Kpł (III Mojż., Kapł.)

Księga Liczb Lb (IV Mojż., Licz.)

Księga Powtórzonego Prawa Pwt (V Mojż., Dt., Powt.)

Księga Jozuego Joz

Księga Sędziów Sdz (Sędz.)

Księga Rut Rt

Pierwsza Księga Samuela 1 Sm

Druga Księga Samuela 2 Sm

Pierwsza Księga Królewska 1 Krl

Druga Księga Królewska 2 Krl

Pierwsza Księga Kronik 1 Krn

Druga Księga Kronik 2 Krn

Księga Ezdrasza Ezd (Ezdr., I Ezd)

Księga Nehemiasza Ne (Neh., II Ezd.)

Księga Tobiasza Tb (Tob.)

Księga Judyty Jdt

Księga Estery Est

Pierwsza Księga Machabejska 1 Mch (I Mach)

Druga Księga Machabejska 2 Mch (II Mach)

Księga Hioba Hi (Hiob, Job)

Księga Psalmów Ps

Księga Przysłów Prz (Przyp.)

Księga Koheleta (Eklezjastesa) Koh (Ekl., Kazn.)

Pieśń nad pieśniami Pnp

Księga Mądrości Mdr (Mądr.)

Księga Syracha (Eklezjastyk) Syr (Ekls.)

Księga Izajasza Iz

Księga Jeremiasza Jr (Jer.)

Lamentacje (Treny) Lm (Lam., Treny)

Księga Barucha Ba (Bar.)

Księga Ezechiela Ez

Księga Daniela Dn

Księga Ozeasza Oz

Księga Joela Jl (Joel)

Księga Amosa Am

Księga Abdiasza Ab (Abd)

Księga Jonasza Jon

Księga Micheasza Mi (Mich.)

Księga Nahuma Na (Nah)

Księga Habakuka Ha (Hab)

Księga Sofoniasza So (Sof)

Księga Aggeusza Ag

Księga Zachariasza Za (Zach)

Księga Malachiasza Ml (Mal)

Nowy Testament

Ewangelia wg św. Mateusza Mt (Mat.)

Ewangelia wg św. Marka Mk (Mar.)

Ewangelia wg św. Łukasza Łk (Łuk)

Ewangelia wg św. Jana J (Jan)

Dzieje Apostolskie Dz (Dz.Ap.)

List do Rzymian Rz (Rzym)

Pierwszy List do Koryntian 1 Kor

Drugi List do Koryntian 2 Kor

List do Galatów Ga (Gal)

List do Efezjan Ef (Efez)

List do Filipian Flp (Fil)

List do Kolosan Kol

Pierwszy List do Tesaloniczan 1 Tes

Drugi List do Tesaloniczan 2 Tes

Pierwszy List do Tymoteusza 1 Tm (1 Tym)

Drugi List do Tymoteusza 2 Tm (2 Tym)

List do Tytusa Tt (Tyt)

List do Filomena Flm (Filem)

List do Hebrajczyków Hbr (Hebr)

List św. Jakuba Jk (Jak)

Pierwszy List św. Piotra 1 P (1 Piotra)

Drugi List św. Piotra 2 P (2 Piotra)

Pierwszy List św. Jana 1 J (1 Jana)

Drugi List św. Jana 2 J (2 Jana)

Trzeci List św. Jana 3 J (3 Jana)

List Judy Jud

Apokalipsa św. Jana Ap (Apok., Obj)

[1] Kreśląc zasady metody teologicznej komentatorzy wskazują, iż teolog winien słuchać Pisma Świętego a także tradycji i Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. Właściwa metoda teologiczna winna także uwzględniać wiele źródeł, norm i wyzwań konkretnych czasów i wydarzeń. Zob. J. Wicks, Wprowadzenie do metody teologicznej, Kraków 1995, s. 38.

[2] Zob. T. Hanelt, Wstęp oglny do Pisma Świętego, Gniezno 1999, s. 15-20; Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego, red. W. Chrostowski, Warszawa 2001, s. 177.

[3] Niejednokrotnie Żydzi nazywają także Biblię „Mikra”, co w języku aramejskim oznacza czytanie i wskazuje jak posługiwano się Biblią podczas liturgii nabożeństw.

[4] Za księgi deuterokanoniczne (lub wtórnokanoniczne) żydzi uznają: Księgę Judyty, Księgę Tobiasza, Pierwsza i Druga Księga Machabejska, Księga Mądrości, Księga Syracha oraz Księga Barucha. Są to księgi które zostały odrzucone, gdyż według Żydów nie zostały napisane w języku dla izraelitów świętym (hebrajskim) i nie powstały na Ziemi Świętej Izraela. Do kanonu chrześcijańskiego weszły one za pośrednictem greckiego tłumaczenia Biblii Hebrajskiej zwanego Septuagintą (LXX).

[5] Niektóre księgi nosiły dawniej inną nazwę. Księgi Pięcioksięgu Mojżeszowego nazywano pięcioma księgami Mojżesza. Księgi Samuela i Księgi Królewskie zwano czterema księgami Królewskimi. Księgi Kronik nosiły nazwę Paralipomenon, a księga Powtórzonego Prawa nazywano Deuteronomium.

[6] Zob. J. Homerski, Kanon Ksiąg Świętych, w: Wstęp ogólny do Pisma Świętego, red. J. Szlaga, Poznań-Warszawa 1986, s. 71-72.

[7] Miszna, to pochodzący z II/III wieku po Chrystusie pierwszy spisany zbiór żydowskiego prawa zawierający tradycje ustną – tzw. „ustna Tora”. Według Talmudu łączna liczba wersetów Tory wynosi 5888. Środkiem zaś jej jest Kpł 27,40. Autorzy Talmudu w ten sposób dbali o wierność w przekazie tekstu biblijnego.

[8] Zob. J. Homerski, Wstęp ogólny do Pisma świętego, Warszawa-Poznań 1973, s. 4.

[9] Zob. J. Szlaga, Wprowadzenie, w: Wstęp ogólny do Pisma Świętego, s. 14.