Nauki biblijne to zespół dyscyplin naukowych, które zajmują się wszechstronnym badaniem Biblii.
Nauki te można podzielić na cztery grupy:
– nauki pomocnicze – należą tu filologie biblijne (np. hebrajska, aramejska i grecka), geografia biblijna, historia starożytna, historia religii i archeologia biblijna.
– introdukcja – czyli wstęp ogólny do Pisma Świętego.
– introdukcja szczegółowa do Starego i Nowego Testamentu (egzegeza biblijna Starego i Nowego Testamentu). Do tej grupy zaliczamy egzegezy poszczególnych ksiąg biblijnych – jest to nauka mająca na celu zrozumienie przesłania tekstu biblijnego poszczególnych ksiąg.
– teologia biblijna – najmłodsza z dziedzin nauk biblijnych. Zajmuje się łącznym spojrzeniem na prawdy zawarte na kartach Starego i Nowego Testamentu. Bada i systematyzuje rozwój idei teologicznych w całej Biblii. Ukazuje ona kluczowe tematy wiedzy o Bogu, o człowieku, o relacji Boga i człowieka, o Jezusie Chrystusie, o odkupieńczej śmierci Jezusa Chrystusa za grzechy ludzi, o Jego zmartwychwstaniu, o paruzji i o ostatecznym sądzie Bożym oraz wiecznym zbawieniu i wiecznym potępieniu.
Wstęp ogólny do Pisma Świętego, zwany również introdukcją ogólną, należy odróżniać od tzw. wstępów szczegółowych do Biblii. Te ostatnie bowiem zajmują się kwestiami szczegółowymi poszczególnych ksiąg Starego i Nowego Testamentu, takimi jak autorstwo księgi, czas, miejsce i okoliczności powstania, adresaci pisma, gatunek literacki, egzegezą poszczególnych tekstów, itd. Wstęp ogólny do Pisma Świętego jest wprowadzeniem do całości Biblii. Nie analizując zatem szczegółowych kwestii związanych z konkretnymi księgami, stawia sobie za cel odpowiedź na zasadnicze pytania dotyczące całej Księgi Natchnionej – całej Biblii. Zapoznaje zatem nas z Pismem Świętym niejako od strony zewnętrznej. Pomijając niejako treść Biblii wykład z zakresu introdukcji ogólnej do Pisma Świętego podejmuje następujące zagadnienia nazywane tradycyjnie traktatami:
– traktat o natchnieniu – który wykazuje i tłumaczy, że istnieją księgi zawierające Słowo Boże, które wypowiedziane ludzkim językiem zostały zapisane na kartach Biblii.
– traktat o kanonie – który uzasadnia i wylicza księgi w których, według niezmiennej nauki Kościoła zapisane zostało Słowo Boga.
– traktat o tekście – który ukazuje proces powstawania tekstu biblijnego na przestrzeni wieków. Traktat ten wykazuje, iż tekst Pisma Świętego który dotarł do naszych czasów, pomimo upływu wieków wciąż jest ten sam – niezmienny względem tekstu, który wyszedł spod ręki hagiografa.
– traktat o hermeneutyce – który wskazuje, w jaki konkretny sposób należy odnajdywać i rozumieć prawdę Bożą zawartą w Piśmie Świętym oraz jakie zasady i sposoby winny kierować wyjaśnianiem tekstu.
W ramach wykładu introdukcji do Pisma Świętego będzie stosowana metoda teologiczna. Źródłem pierwszorzędnym dla wykładu jest Biblia oraz nauczanie Magisterium Kościoła. Źródłem drugorzędnym opinie Ojców Kościoła i wypowiedzi teologów. W sposób pomocniczy wykorzystuje się w studium dziedziny, które ułatwiają poznawanie i rozumienie starożytnych tekstów (historia, archeologia, lingwistyka, itp.)[1].