Współczesna refleksja nad kwestią natchnienia

Bóg – Kościół – Słowo. Hipoteza Karla Rahnera

Karl Rahner († 1984 r.)[8], inaczej niż współczesny mu Pierre Benoit, posługując się metodą dogmatyczną, starał się pogłębić rozumienie pojęcia autorstwa Bożego i ludzkiego oraz określić wzajemną relację Kościoła i Biblii. Według niego podstawową prawdą wiary jest tajemnica pełnego objawienia Boga w Jezusie Chrystusie. Po epoce apostolskiej nie nastąpiło już żadne nowe objawienie się Boga. Stąd też można powiedzieć, iż pomiędzy Kościołem pierwszego wieku a Bogiem można wskazać na swoistą relację. Niemiecki profesor stwierdza, iż Bóg postanowił, aby Kościół pierwotny, który utrwalił na piśmie przekazaną wiarę, był normą i źródłem dla Kościoła wszystkich czasów. Ten uczestnik i ekspert Soboru Watykańskiego II podkreślał, że Bóg powołał do istnienia Kościół i dał Pismo Święte, jako jego element konstytutywny. Według niego Bóg zamierzał w pierwszym rzędzie nie tyle do napisania Ksiąg, co do bardziej założenia społeczności zbawienia. Natchnienie więc to wyrażona normatywnie prawda przez Boga za pośrednictwem Kościoła.

Bóg zatem jest autorem pierwszorzędnym Pisma Świętego, ponieważ stworzył Kościół pierwotny i zamierzył, aby był on źródłem i normą dla czasów późniejszych. Jednak autorem Biblii jest również człowiek, gdyż z woli Boga wyraził na piśmie wiarę i kerygmę pierwotnego Kościoła. Pismo Święte zaś jest Słowem Boga przekazanym i utrwalonym w Kościele. Stąd też Kościół ma prawo interpretować Biblię autorytatywnie, pamiętając jednak, iż księga ta została dana mu przez Boga jako niezmienna norma. Pismo Święte jest Słowem Boga i wyrazem wiary Kościoła. Natomiast natchnienie spowodowało zaistnienie, trwanie, jak i ciągłe oddziaływanie na osoby otwierające się na to Słowo[9].

W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, w zamyśle Rahnera, iż Bóg jest Autorem Kościoła jako instytucji zbawienia, które obok innych zbawczych środków dokonuje się również mocą obecnego w Kościele słowa Bożego. Człowiek jest autorem Pisma Świętego jako księgi. Obok człowieka Bóg jest również prawdziwym Autorem księgi, gdyż On właśnie ustanawia autorów ludzkich.

Teoria K. Rahnera, podkreśla eklezjalny wymiar charyzmatu natchnienia biblijnego. Jego wskazania jednak mają na względzie bardziej jedynie księgi Nowego Testamentu. Wydaje się, iż w ujęciu Rahnera Stary Testament był jedynie przygotowaniem do powstania Kościoła. Tymczasem również Stare Przymierze jest czasem zbawczego działania Słowa Boga. Pytaniem jest także, czy nazwanie Boga głównym i prawdziwym autorem, nie umniejsza roli apostołów, czy też redaktorów poszczególnych tekstów, jako prawdziwych podmiotów natchnienia.