Trzecia mowa Mojżesza do Izraela

Kolejny fragment Księgi Powtórzonego Prawa stanowi ostatnią część przemowy Mojżesza do Izraelitów przed ich wejściem do Kanaanu (Pwt 29,1-30,20). Ta literacka jednostka, umownie zwana trzecią mową Mojżesza, zawiera wypowiedzi mające wpoić Izraelitom ducha posłuszeństwa tyle co promulgowanemu i przyjętemu prawu, a tym samym skłonić ich, by całkowicie powierzyli się Bogu, który zawsze troszczy się o zbawienie swego ludu. Przedstawione w tym fragmencie mowy zostały uszeregowane w logicznym porządku. Stąd też najpierw pojawia się odwołanie do historycznego wydarzenia, jakim było wyjście Hebrajczyków z Egiptu, by przypomnieć, że to zbawcze działanie Boga doprowadziło do zawarcia przymierza z Izraelitami pod Synajem, gdzie za pośrednictwem Mojżesza zostały im przekazane Boże przykazania (Pwt 29,1-9): „Mojżesz zwołał wszystkich Izraelitów i powiedział do nich: Widzieliście wszystko, co PAN w ziemi egipskiej uczynił faraonowi, wszystkim jego sługom i całemu krajowi: wielkie próby oraz wielkie znaki i cuda. Jednak aż po dziś dzień nie dał wam PAN serca zdolnego do rozumienia, oczu do patrzenia i uszu do słuchania. Czterdzieści lat prowadziłem was przez pustynię, a nie podarły się wam ubrania ani nie zniszczyły się wam sandały na nogach. Nie jedliście chleba, nie piliście wina ani sycery, żebyście zrozumieli, że Ja, PAN, jestem waszym Bogiem” (Pwt 29,1-5). Mojżesz przywołał wydarzenia związane z wyzwoleniem Izraelitów z egipskiej niewoli, by dobitnie uświadomić swoim rodakom, że życie w wolności jest darem Boga, który nieustannie otacza troskliwą opieką wybrany przez siebie naród. Żywa pamięć o wielkich Bożych dziełach, jakie dokonały się w historii Izraela, powinna skłaniać Izraelitów, by przylgnęli z wiarą do Boga, pozwalając kształtować swoje postepowanie zgodnie z Bożą wolą wyrażoną w przykazaniach. Zwięzła, a jednocześnie bogata w treści teologiczna refleksja nad zbawczym działaniem Boga w dziejach Izraela, przytoczona w powyższym fragmencie, stanowi wezwanie do praktycznego zastosowania tej wiedzy, co najpełniej uzewnętrznia się w przestrzeganiu i wypełnianiu przekazanego za pośrednictwem Mojżesza Bożego prawa: „Przestrzegajcie słów tego przymierza i wypełniajcie je, aby się wam szczęściło we wszystkich poczynaniach” (Pwt 29,8). Gorący apel o posłuszeństwo Bożym przykazaniom kończą słowa, w których tradycja judaistyczna dostrzegała postawę, jaka znamionuje każdego człowieka pragnącego służyć Bogu: „Dzisiaj wszyscy stajecie przed PANEM, waszym Bogiem: naczelnicy waszych rodów, starsi, przywódcy, wszyscy Izraelici” (Pwt 29,9). Rabini wyjaśniają, że kiedy wszyscy Izraelici „stali” przed Bogiem, który nieustannie trwa przy swoim narodzie, każdy z nich mógł całkowicie przylgnąć do Niego, bo wreszcie nic ich nie oddzielało od swego Zbawcy.