Fundament życia ludzkiego

Wiara jest konieczna

Święty Tomasz, mówiąc na temat wiary, nie waha się podkreślać jej konieczności dla człowieka. Tylko w wierze człowiek, przeznaczony do szczęścia wiecznego, osiąga pełnię swojego życia. Znajdujemy więc u Tomasza taką zdecydowaną wypowiedź: „Wiara w to, co przewyższa rozum, jest konieczna do osiągnięcia życia wiecznego”[17]. Wynika to z zasadniczej przesłanki: „Ostateczną doskonałością, do której zmierza człowiek, jest doskonałe poznanie Boga”[18]. Jeśli wiara jest poznaniem Boga odpowiadającym naturze człowieka, to także osiągnięcie doskonałości, czyli ostatecznego wypełnienia przez niego życia, domaga się wiary, która do Boga prowadzi i z Nim jednoczy. Chodzi o wiarę urzeczywistnioną do końca i pod każdym względem.

W wyjaśnieniu danym przez świętego Tomasza mamy do czynienia z kryształową wręcz konsekwencją. Jeśli wiara jest najwyższym dobrem należącym do rozumnej natury człowieka, to i osiągnięcie pełni tej rozumnej natury musi być w najwyższym stopniu związane z wiarą. Nie ma innej drogi wiodącej do pełni człowieczeństwa. Co więcej, św. Tomasz mocno akcentuje również, że wiara należąc do dóbr związanych z naturą człowieka domaga się ich rozwijania. Można powiedzieć, że człowiek osiągnie pełnię wiary, a tym samym doskonałość swego życia, gdy będzie rozwijał poznanie, którego dostarcza mu wiara. Człowiek jest i ma być istotą dynamiczną, jak dynamiczne jest również biologiczne życie ludzkie. Wiara zakłada więc poszukiwanie i rozwój, gdyż jest to kluczowy element dążenia do pełni życia w zjednoczeniu z Bogiem. Człowiek ma rozwijać swoje poznanie wiary, nawet jeśli i tak nie może osiągnąć pełnego poznania tego, w co wierzy. Moglibyśmy po prostu powiedzieć, że człowiekowi powinno zależeć na wierze, aby została uformowana na miarę ludzkich zdolności i możliwości. Święty Tomasz wyjaśnia więc: „Człowiek nie jest z początku zdolny do tego, by od razu pojmował doskonale. Musi wiec przyjąć dzięki wierze coś, przez co zostanie doprowadzony do doskonałego poznania. Pośród tych rzeczy są takie, których w tym życiu nie możemy poznać doskonale, ponieważ całkowicie przewyższają władze ludzkiego rozumu. Dlatego tak długo, dopóki trwamy w doczesnym pielgrzymowaniu, musimy wierzyć w nie, aż zobaczymy je doskonale w ojczyźnie niebieskiej”[19].