Sakrament namaszczenia chorych w starożytnym Kościele

Kościół w sposób instytucjonalny, a poszczególni chrześcijanie w sposób indywidualny, dostrzegali ludzi chorych i cierpiących.

Natomiast w dalszej części żywota są wzmianki o stosowaniu oleju do namaszczeń przez samego biskupa Cezarego. W jednym przypadku było to uzdrowienie kobiety, uważanej za opętaną. Biskup najpierw nad nią się pomodlił, następnie ją pobłogosławił i pobłogosławił też oliwę, którym polecił ją namaścić. Zaraz po tym chora odzyskała zdrowie[19]. Podobnie stało się z inną młodą kobietą, dręczona przez złego ducha. W kościele biskup: „położył na nią ręce, pobłogosławił oliwę i namaścił jej oczy oraz uszy”[20].

W tych przypadkach wyżej opisanych uderzające jest podobieństwo dolegliwości, przy których stosowano namaszczenie pobłogosławionym olejem. We wszystkich przypadkach chodzi o choroby uważane za wynik działania złego ducha. Były to najtrudniejsze przypadki, na które nie znano lekarstwa.

W czasach Cezarego z Arles namaszczanie chorych było znane i stosowane w całym Kościele, choć nie wiemy jak bardzo upowszechnione. Dowodzą tego wzmianki w tekstach bardzo od siebie odległych geograficznie. Cezary stosował to w Galii, czyli na zachodzie Europy. W Palestynie, a zatem na drugim krańcu ówczesnego Kościoła, o podobnej praktyce wspomina o tym mnich Jan. Kiedy do niego zwrócił się jeden z mnichów, kapłan, z prośba o radę co do sposobu życia, ten mu odpowiadając napisał: „Ty powinieneś mnie leczyć. Ty bowiem jesteś kapłanem, lekarzem Bożym i lekarzem duchowym, który został wezwany, aby namaszczać olejem tych, którzy się źle mają i leczyć ich z chorób ciała, wraz z namaszczeniem udzielając odpuszczenia grzechów”[21].

Namaszczenie zostało tu wręcz potraktowane jako obowiązek kapłana względem chorych fizycznie. Praktyka wydaje się już utrwalona i nie wymaga szczególnych objaśnień. Wprawdzie nie została nazwana sakramentem, ale ma działanie kojarzone z tymi środkami zbawienia. W następnym okresie praktyka została upowszechniona, przyjmując często formę „ostatniego namaszczenia”.

  • F. Drączkowski, Cierpienie i śmierć w nauce Ojców Kościoła, w: Cierpienie i śmierć, A. J. Nowak (red.), Homo meditans 13, Lublin 1992, 29 – 48.
  • T. Kaczmarek, Tematyka cierpienia w nauczaniu Ojców Kościoła, „Ateneum kapłańskie” 137(2001), z. 555-556,227 – 244.
  • S. Longosz, Ksendochium – hospicjum wczesnochrześcijańskie, „Vox Patrum” 16(1996), t. 30-31,275 – 336.
  • J. Naumowicz, Instytucje charytatywne św. Bazylego. „Bazyliada”, VoxP 16(1996), z. 30-31, s. 125-140.
 

[1] Por. Tradycja apostolska 24.

[2] Por. Bazyli Wielki, Listy 217,83, tłum. W. Krzyżaniak, Warszawa 1972, 243.

[3] Por. Augustyn, Opus imperfectum contra Iulianum 3,162, tłum własne.

[4] Por. Sulpicjusz Sewer, Żywot św. Marcina 16 - 20, tłum. P. J. Nowak, ŹMon 8, Kraków 1995,  71 – 76; Teodoret z Cyru, Historia Kościoła 1,24,  tłum. H. Pietruszczak, Zgorzelec 2019, 84 - 85.

[5] Por. Teodoret z Cyru, Historia Kościoła 4,19, dz. cyt., 234.

[6] Szerzej zob. S. Longosz, Ksendochium – hospicjum wczesnochrześcijańskie, „Vox Patrum” 16(1996), t. 30-31,275 – 276.

[7] Szerzej zob. J. Naumowicz, Instytucje charytatywne św. Bazylego. „Bazyliada”, VoxP 16(1996), z. 30-31, s. 125-140.

[8] Teodoret z Cyru, Historia Kościoła 5,19, dz. cyt., 298.

[9] Orygenes, Homilie o Księdze Kapłańskiej 2,4, tłum. S. Kalinkowski, ŻMT 69, Kraków2013, 26.

[10] Por. Konstytucje Apostolskie 8,7,5, tłum. S. Kalinkowski, w: Konstytucje Apostolskie, Synody i Kolekcje Praw 2, ŹMT 42, Kraków 2007, 227*. 

[11] Euchologion Serapiona 29, tłum. A. Caba, w: Konstytucje Apostolskie, Synody i Kolekcje Praw 2, ŹMT 42, Kraków 2007, 316*-317*. 

[12] Konstytucje Apostolskie 8,29, tłum. S. Kalinkowski, w: Konstytucje Apostolskie, Synody i Kolekcje Praw 2, ŹMT 42, Kraków 2007, 257*. 

[13] Innocenty I, Listy21,11, Fontes Christiani 58/2. Freiburg 2014, 501.

[14] Cezary z Arles, Kazanie 13,3, tłum. A. Żurek.

[15] Cezary z Arles, Kazanie 19,5, tłum. A. Żurek

[16] Cezary z Arles, Kazanie 184,3, tłum. A. Żurek.

[17] Por. Żywot Cezarego z Arles 2,17, tłum. A. Strzelecka, POK 32, Poznań 2008,98.

[18] Por. Żywot Cezarego z Arles 1,49, dz. cyt., 73.

[19] Por. Żywot Cezarego z Arles 2,19, dz. cyt., 100.

[20] Żywot Cezarego z Arles 2,11, dz. cyt., 101.

[21] Barsanufiusz i Jan, Listy 211, tłum. E. Dąbrowska, ŹMon 69, Tyniec 2013,377.

« 6 7 8 9 10 »
oceń artykuł Pobieranie..