Wiara w nauce Apostoła Pawła. Od wiary do credo

Nieco inaczej kwestia wiary wygląda w teologicznej myśli Apostoła Pawła, którą odczytuje-my z tzw. Listów pasterskich. Na początku może warto zatrzymać się przy samym określeniu „listy pasterskie”.

Trzy listy: 1 i 2 List do Tymoteusza oraz List do Tytusa określane są mianem listów pastoralnych – listów pasterskich[6]. Podstawą dla takiej nazwy jest fakt, iż wszystkie te trzy pisma zawierając wskazania dotyczące sprawowania urzędu pasterskiego, kierowane były do przełożonych wspólnoty, tj. do Tymoteusza i Tytusa. Apostoł Paweł przekazuje wskazania swoim współpracownikom, jak również i ich kontynuatorom, licząc się ze swoim bliskim odejściem.

Tomasz z Akwinu pisząc o Pierwszym Liście do Tymoteusza, stwierdza: „List ten jest jakby regułą pastoralną przekazaną Tymoteuszowi przez Apostoła”. Natomiast w wstępie do Drugiego Listu do Tymoteusza pisze: „W Pierwszym Liście udziela Tymoteuszowi wskazówek odnośnie porządku kościelnego, a w Drugim zajmuje się opieką pastoralną, która powinna być tak wielka, aby raczej wybrać śmierć męczeńską za sprawą opieki nad trzodą”[7].

Adresowane do „pasterzy wspólnot” stanowią rodzaj spisanej dyscypliny – zawierają wskazania odnoszące się do spraw związanych z życiem Kościoła. W listach pasterskich po raz pierwszy pojawiają się elementy prawniczo-kościelne. Mamy w nich wskazania i pouczenia dotyczące tak zasad postępowania społecznego, jak również normy postępowania indywidualnego, ujęte w katalogi cnót i wad (1Tm 1,9-10; 3,2-3; 2Tm 2,22; 3,2-5; Tt 2,1-10). Znamiennym jednak jest, iż w listach tych Apostoł nie tworzy tych norm, ale posługuje się normami już istniejącymi we wspólnocie Kościoła. Na mocy apostolskiego autorytetu Pawła jak również autorytetu pasterzy gmin autor listów nadaje tym normom charakter normatywny i obowiązujący w życiu wspólnoty Kościoła.