Christus finis noster

Wszystkie etapy życia chrześcijańskiego są przez Augustyna interpretowane w świetle tego pryncypium, ze szczególnym naciskiem położonym na jego ostatni etap, który jest także najważniejszym celem wcielenia. Syn Boży przyjął na siebie ograniczenia czasowości, aby uczynić nas wiecznymi[13]. Racją ostateczną, dzięki której z żywą i z uzasadnioną nadzieją oczekujemy dziedzictwa życia wiecznego, jest to, że będąc członkami Chrystusa mamy dojść tam, gdzie On przebywa jako nasza Głowa. Byłoby absurdem, gdyby Głowa była na końcu, w eiczności pozbawiona członków – nie można by wówczas już mówić o Ciele[14]. Ideę życia wiecznego jako rozwinięcia życia Ciała mistycznego, zasugerowała Augustynowi inna głęboka i sugestywna myśl: do nieba, aby kosztować życia wiecznego, nie wstępują liczni, ale wstępuje Jeden – Chrystus[15]. Wyraził to przekonanie zwłaszcza w kazaniach na wniebowstąpienie. Życie wieczne będzie więc niekończącym się dniem pełnym Chrystusa – całego Chrystusa: Boga i człowieka, Głowy i członków. Christus totus – to on będzie w niebie, jak z upodobaniem podkreśla św. Augustyn.

Jak łaska w rzeczywistości jest ukrytym uczestniczeniem w życiu Chrystusa, które wypływa z Głowy, tak również chwała jest ostatecznym czerpaniem z Głowy tego samego życia w pełniejszej i doskonalszej mierze. Przez łaskę otrzymujemy życie wieczne przysłonięte jeszcze ciemnością wiary, a w chwale jest dla nas przeznaczone to samo życie, które – na mocy uczestniczenia w nim – będziemy oglądać łatwiej, bezpośrednio, choć nadal niewymownie i nadal w nim wzrastając[16]. Jedno i drugie uczestniczenie jest w Chrystusie – On nie tylko jest jego przyczyną zasługującą, lecz także przedmiotem, gdyż jest Bogiem-Człowiekiem. Jako Człowiek jest Drogą, która prowadzi nas do ojczyzny, jako Bóg jest samą naszą Ojczyzną, to znaczy przedmiotem naszego szczęścia[17].